Demək olar ki, bütün yaş qruplarında görülə bilən burun qanamaları isti havalarda tez-tez rast gəlinir. Burun quruluşundakı damarların zənginliyinə görə, bu nahiyəyə vurulan zərbələr və ya burun alma, üfürmə, asqırma zamanı yarana biləcək zədələrə görə qanamalar ola bilər. Bundan əlavə, istifadə edilən bəzi qan durulaşdırıcılar, dayandırılması çətin olan burun qanamasına səbəb ola bilər.
Normalda burun qanamaları narahatçılığa səbəb olmasa da, uşaqlarda və yaşlılarda tez-tez və heç bir səbəblə əlaqəsi olmayan qanaxmalar xəstəliyin əlaməti ola bilər. Burun qanaxmaları, həmçinin burun qanaması adlanır, adətən burnunuzun içindəki kapilyarların zədələnməsi səbəbindən baş verən qanaxmadır. Bir çox insanlarda, xüsusən də kiçik uşaqlarda və yaşlılarda arabir burun qanamaları olur.
Burun qanaxmaları qorxulu olsa da, ümumiyyətlə, yalnız kiçik narahatlıqlar kimi tanınır və təhlükəli deyil.
Səbəblər
Burun qanaması adətən soyuq hava və ya zədələr səbəbindən baş verə bilsə də, şiddətli və ya uzun sürən qanaxmalarda ən qısa zamanda həkimə müraciət etməyiniz tövsiyə olunur. Burun qanamasına səbəb ola biləcək bəzi səbəblər aşağıdakılardır:
- Quru hava
- Zərbələr
- Kəskin sinüzit (sinus infeksiyası)
- Allergiya
- Hipertoniya
- Aspirin istifadəsi
- Hemofiliya kimi qanaxma pozğunluqları
- Qan durulaşdırıcılar
- Ammonyak kimi kimyəvi maddələrə məruz qalma
- Xroniki sinüzit
- Kokain istifadəsi
- ümumi soyuqluq
- Burundakı yad cisim
- Allergiyaları müalicə etmək üçün istifadə edilən bəzi spreylər
- İrsi hemorragik telangiektaziya
- İdiopatik trombositopenik purpura (İTP)
- Leykemiya
- Burun və paranazal sinus şişləri
- Burun polipləri
- Son burun əməliyyatları
- Hamiləlik
- Burundaxili əyriliklər
- Hormonal səbəblər
Simptomlar
Burun qanaması öz başına bir simptom olsa da, fərqli bir əsas xəstəliyə görə inkişaf edə bilər. Belə hallarda burun qanamasının əlavə əlamətlərinin olub-olmadığına diqqət yetirilməli, başgicəllənmə, ürəkbulanma kimi hallar varsa, ən qısa zamanda həkimə müraciət etmək lazımdır.
Burun qanaxmaları birtərəfli ola bilər və ya burnun ön və ya arxasında baş verə bilər. Ön tərəfdə qanaxma adətən qısa müddətli olur və infeksiya, soyuqdəymə və ya qıcıqlanma kimi şərtlər səbəbindən inkişaf edir. Ancaq arxa tərəfdən qanaxma qan təzyiqi və ya şiş kimi ciddi xəstəliklərin əlaməti ola bilər.
Burun qanaxmalarını müşayiət edən simptomlar başqa bir əsas xəstəliyin xəbərçisi ola bilər. Aşağıdakı əlamətlər olduqda tez bir zamanda həkimə müraciət etməyiniz tövsiyə olunur:
- Həddindən artıq qanaxma
- Əgər qanaxma nəticəsində tənəffüs funksiyası pozulursa
- Burun qanamaları təkrarlanmağa başlayırsa
- Birtərəfli və tez-tez baş verərsə
- 30 dəqiqədən çox keçərsə
- İki yaşdan kiçik uşaqlarda müşahidə olunarsa
Müalicə üsulları
Burun qanaması çox şiddətli olmadığı və xəstədə fərqli vəziyyətlər yaratmadığı müddətcə sadə sarğılarla dayandırıla bilər. Ancaq bu vəziyyətə görə tez-tez burun qanamaları və anemiya əlamətləri hiss edirsinizsə, ən qısa müddətdə həkimə müraciət etməlisiniz.
Burun qanaması ilə qarşılaşan şəxs əvvəlcə təlaşa düşməməli və ən yaxın mərtəbədə düz bucaq altında oturaraq başını irəli əyməlidir. Dik oturmaq burundakı damarlara gedən təzyiqi azaldır və daha çox qanaxmanın qarşısını alır.
Sonra burnunuzu hər iki tərəfdən tutaraq çimdikləyin. Qanama birtərəfli olsa belə, burnunuzun hər iki tərəfini sıxmağınızdan əmin olun. Burun sıxılması qanaxmanın dayandırılması üçün son dərəcə təsirli bir üsuldur.
Buruna 10 və ya 15 dəqiqə təzyiq etdikdən sonra qanaxmaya nəzarət edin və davam edərsə, daha 10-15 dəqiqə təzyiq edin. Bütün bu prosedurlara baxmayaraq burun qanamanız hələ də davam edirsə, ən qısa zamanda həkimə müraciət edin.
