Ağrı səbəbindən danışmağa və yemək yeməyə mane olan ağız yaraları bir çox sağlam insanlarda da rast gəlinir. Ən çox təkrarlanan ağız yaraları xora və herpesdir. Ağızda göründüyü zaman bir-birindən ayırd edilməsi çətin olan bu iki yaranın səbəbi və müalicə üsulları tamamilə fərqli olduğundan, onları ayırd etmək vacibdir.
SULUQ
Tez-tez alt və ya yuxarı dodaqda, dəri-selikli qişanın birləşmə xəttində görünən maye ilə dolu şişkinliklər şəklində özünü göstərən xəstəlikdir. Ağız boşluğunun selikli qişasında, diş ətində və ya sərt damaqda görünən bir xəstəlikdir. Herpes adətən ağrılıdır və ağrı lezyonun görünüşündən bir neçə gün əvvəl baş verir. Bu blisterlər bir neçə saat ərzində partlayır və qabıqlanır. 7-10 gün ərzində sağalır.
SƏBƏB:
Bu, herpes simplex virusu aktivləşdikdə baş verir. Bu virus daha əvvəl bu infeksiyaya yoluxmuş xəstələrdə səssizcə gözləyir və stress, qızdırma, travma, fiziki yorğunluq, hormonal dəyişikliklər və günəş işığına məruz qalma kimi vəziyyətlərdə aktivləşir. Təkrarlanan lezyonlar eyni yerdə yerləşməyə meyillidirlər.
Herpesin püskürməsindən tam sağalmaya qədər olan vaxt infeksiyanın yayılması üçün ən riskli dövrdür. Virus həmçinin gözlərə, cinsiyyət orqanlarına və digər insanlara yoluxa bilər.
Prafilaktik tədbirlər:
Bir lezyon göründüyü zaman ağız, burun və cinsiyyət orqanları kimi selikli qişalar olan sahələr infeksiyaya qarşı qorunmalıdır.
Mucuğu sıxmayın və partlamayın.
Kiməsə toxunmazdan və ya gözlərinizə və ya cinsiyyət orqanlarınıza toxunmazdan əvvəl əllərinizi diqqətlə yuyun.
MÜALİCƏ:
Adətən şikayətlər üçün müalicə kifayətdir. Lezyonlar görünməzdən əvvəl antiviral məlhəm istifadə edilə bilər. İkinci infeksiyaya səbəb olmamaq üçün lezyondakı qabıqları çıxarmamaq məqsədəuyğundur, ağrıları azaltmaq üçün antiseptik və ağrı kəsici sprey istifadə edilə bilər.
AFT
Aftalar dildə, yumşaq damaqda, dodaqların daxili hissələrində və yanaqlarda görünən 2-5 mm diametrli kiçik, səthi xoralardır. Onlar olduqca ağrılıdır və sağalması təxminən 7-10 gün çəkir.
SƏBƏB:
Səbəbləri haqqında dəqiq məlumat olmasa da, yerli travma, selikli qişaların qıcıqlandırıcı maddələrinə, məsələn, turşulu qidalara (pomidor, sitrus meyvələri və s.) məruz qalma kimi hallarda yerli immun reaksiyasının dəyişməsi nəticəsində yarandığı güman edilir. Tək və ya çoxlu sayda ola bilər.
Səbəb bakteriya və ya virus olmadığı üçün regional yayılma və ya başqa şəxsə ötürülmə riski yoxdur.
MÜALİCƏ:
Xəstənin ağrılarını azaltmaq, qidanmağını normallaşdırmaq üçün müalicə tətbiq edilir. İnfeksiyadan qorunmaq lazımdır. Yerli kortikosteroid məlhəmlərinin faydalı olduğu sübut edilmişdir. Ağrı kəsici, antiseptik və ağrıkəsici ağız qarqaraları istifadə olunur. Bu günə qədər qəti müalicə tapılmayıb.
DİGƏR YARALAR
İki həftədən çox sağalmayan ağız yaraları mütləq həkim tərəfindən yoxlanılmalıdır.
