Birdən başlayan və ya uzun müddət davam edən, bel hərəkətlərinin çətinləşdiyi və ya yerişin çox səylə reallaşdığı bir vəziyyətdə bəzən hərəkətin tam dayanmasə nəticəsində insanlar müalicə üçün çarə axtarırlar. O, mümkün qədər tez köhnə həyatına qayıtmaq istəyir. Bu mərhələdə bəzən xəstə funksionallıq əvəzinə “yırtıq” fenomeni ilə ilişib qalır; Çox vaxt disk yırtığının diaqnozu xəstənin problemlərini sadə adlandırıla bilən çərçivədə müəyyənləşdirir. Cərrahiyyə cəlbedici ola bilər, çünki o, bu dəqiq müəyyən edilmiş problemin aydın həllini təklif edir. Ancaq bel ağrısı daha mürəkkəb bir problemdir. Hər disk yırtığı üçün cərrahi müdaxilə tövsiyə edilmir. Cərrahiyyənin müvəffəqiyyət nisbəti, fayda əldə etmək ehtimalı olan xəstələrin düzgün seçilməsi ilə sıx bağlıdır. Əgər lomber görüntü plyonkasında yırtıq olan hər xəstə əməliyyat olunsaydı, əməliyyatların müvəffəqiyyət nisbəti çox aşağı olardı. Bu zaman “yırtıq nə vaxt əməliyyat olunur?” Sualın cavabı vacib olur.
Dərhal cərrahiyyə olmalıyam yoxsa gözləmək lazımdır?
Bel yırtığı bel və ayaq ağrılarına səbəb olan əhəmiyyətli bir problem olsa da, əksər hallarda şikayətlər müalicə ilə və ya spontan olaraq zamanla (1-1,5 ay) aradan qalxır. Əksər insanlar gündəlik həyat fəaliyyətini dəyişdirmək (məsələn, ağır yükləri qaldırmamaq), kürəyi gücləndirmək üçün məşqlər, fiziki müalicə və ağrıkəsici dərmanların köməyilə sağalır. Bu və buna bənzər qeyri-cərrahi müalicə üsulları ilə şikayətləri həll olunmayan xəstələrdə cərrahi əməliyyat düşünülə bilər. Belə ki, əksər hallarda disk yırtığı dərhal əməliyyat olunmur. Müəyyən gözləmə müddəti verilməklə əməliyyatsız sağalma şansı verilir. Bu dövrlə bağlı müxtəlif fikirlər var. Ən az 6 həftə, bəzi mütəxəssislərə görə 3 ay, bəzi mütəxəssislərə görə 6 ay, əməliyyatsız müalicələr sınanmalıdır. Cərrahiyyə şikayətləri daha tez aradan qaldıra bilər, lakin uzun müddətdə qeyri-cərrahi müalicə və cərrahiyyənin müvəffəqiyyət nisbətinin oxşar olduğu təsbit edilmişdir. Bununla belə, əməliyyatın infeksiya və sinir zədələnməsi kimi riskləri ola bilər. Əməliyyatdan sonrakı şikayətlər bir müddət keçməsə də, yaxşılaşmasa da, sonradan təkrarlanma riski var.
Əməliyyatı gözləmək tövsiyə edilməyən şərtlər
Yırtıq disk müəyyən sinir köklərini sıxarsa və bu sinir kökləri tərəfindən stimullaşdırılan əzələlərdə zəiflik və hiss itkisi kimi nevroloji əlamətlər meydana gəlirsə, gecikmədən cərrahiyyə əməliyyatı aparılmalıdır. Sidik kisəsi və bağırsaq funksiyalarının pozulduğu Cauda equina sindromu da təcili əməliyyat tələb edən göstəricilərdir.
Bel yırtıqları laminektomiya, diskektomiya, mikrodiskektomiya, süni disk cərrahiyyəsi, spinal füzyon kimi müxtəlif üsullarla əməliyyat oluna bilər.
