Ürək ritminin nizamsızlığı olaraq da təyin oluna bilən aritmiya, ürəyin çox sürətli, çox yavaş və ya nizamsız döyünməsi kimi problemlərə verilən ümumi bir addır.
Ürəkdəki elektrik fəaliyyəti ürək əzələsinin dəqiqədə 60-100 dəfə büzülməsinə səbəb olur. Beləliklə, ürək ağciyərlərdəki oksigenlə zəngin təmiz qanı bədənə vuraraq həyati fəaliyyətlərin davamlılığını təmin edir. Ürəyin ritmik bir şəkildə döyünməsinə imkan verən elektrik impulslarının pisləşməsi ilə əlaqədar olaraq, ürək lazım olduğundan daha sürətli, yavaş və ya qeyri-müntəzəm döyünə bilər. Bu vəziyyət ürək aritmiyası kimi tanınır. Ürəkdə ritm pozğunluqları müxtəlif səbəblərdən yarana bilər. Stress, siqaret və spirt istifadəsi, diabet və hipertoniya kimi bir çox faktor ürək ritminin fərqli olmasına səbəb olur. “Aritmiya nədir?” sualına cavab verməlidir.
Adətən ciddi sağlamlıq problemlərinə səbəb olmayan aritmiya, demək olar ki, hər yaşda müşahidə edilə bilər. İrəli yaşlarda daha çox rast gəlinən aritmiya tezliyi ümumi əhali arasında 2% olduğu halda, 80 və daha yuxarı yaşda olanlarda tezliyi təxminən 10% təşkil edir. Ürək əzələsinin büzülməsi üçün bədəndə təbii bir elektrik fəaliyyəti baş verir. Qanın bütün bədənə axmasını təmin edən bu vəziyyət elektrik cərəyanının ürək üzərində müəyyən bir yolu izləməsi ilə əldə edilir. Bədənin təbii batareyası olaraq təyin oluna bilən sinus düyünləri ürəkdə yerləşir. Sinus düyünündən çıxan elektrik cərəyanı müəyyən bir ardıcıllıqla ürəyi izləyir və sinirləri stimullaşdırır. Beləliklə, ürək dərəcəsi müəyyən edilir. Ürək ritminin pozğunluqlarında ürəyin elektrik ritmində pozğunluq var.
Ürəkdə bloklanma, yavaşlama və ya fərqli bir yol izləmə kimi səbəblər aritmiyaya səbəb ola bilər. Ürəyin nizamsız, yavaş və ya sürətlə döyünməsinə səbəb olan aritmiya insana ürək döyüntüsünü hiss etdirə bilər. Bu zaman sinə ağrısı, nəfəs darlığı, başgicəllənmə, tərləmə kimi əlamətlər meydana çıxa bilər. Bəzi aritmiyalar zərərsiz olsa da, aritmiya zəif, zədələnmiş və ya anormal bir ürək quruluşundan qaynaqlandıqda, infarkt və insult kimi ciddi və həyati təhlükəsi olan sağlamlıq problemlərinə səbəb ola bilər. Aritmiyaların səbəbi araşdırılmalı və lazım olduqda müalicə edilməlidir.
Aritmiya növləri
Aritmiya, aritmiyanın meydana gəldiyi yerə və səbəb olduğu ürək dərəcəsinə görə ayrıca təsnif edilir. Aritmiya mənşə bölgəsinə görə ventriküler aritmiya və atrial aritmiya olmaqla iki fərqli kateqoriyada araşdırılır. Ventriküler aritmiyalar xalq arasında ürək mədəcikləri kimi tanınan mədəciklərdə, supraventrikulyar aritmiyalar isə qulaqcıq kimi tanınan ürək mədəciklərində baş verir. Ürək dərəcəsinə görə taxikardiya bradikardiya kimi növlərə bölünür. Aritmiya növlərini aşağıdakı kimi sıralamaq olar:
Taxikardiya
Taxikardiya, normal olaraq dəqiqədə 60-dan 100-ə qədər, istirahətdə 100-dən çox döyünməli olan ürək kimi müəyyən edilir. Ürəyin təbii quruluşunda olan sinus düyününün normaldan daha çox elektrik siqnalı göndərdiyi zaman meydana gələn bu vəziyyət, fiziki fəaliyyətlərə görə inkişaf etdikdə problem olaraq görülmür. Həm də patoloji taxikardiya olaraq təyin olunan, istirahət zamanı ürək dərəcəsinin dəqiqədə 100-dən yuxarı qalxdığı vəziyyət ürəyin atrium (qulaqcıq) və / və ya mədəcik (mədəcik) hissələrinin normaldan daha sürətli büzülməsi zamanı meydana gəlir. Ürək əzələsi (miyokard) olması lazım olduğundan daha sürətli döyündükdə, ürək əzələsinin oksigen tələbatını artırır. Taxikardiya uzun müddət davam edərsə, ürək əzələ hüceyrələrinin itirilməsi baş verir. Bu, ürək böhranına səbəb ola bilər. Ürək döyüntüsü hissi, nəfəs darlığı, başgicəllənmə, çaşqınlıq, yuxululuq, bayılma (bayılma), döş qəfəsində ağrı və ya narahatlıq, daha ciddi hallarda huşun itirilməsi, ürək əzələlərinin zədələnməsi, ürək çatışmazlığı, infarkt, insult kimi simptomlara səbəb ola bilən taxikardiya və ani ölüm kimi gözlənilməz vəziyyətlərə səbəb ola bilər.
Bradikardiya
Digər ürək ritm pozğunluğu olan bradikardiya ürəyin dəqiqədə 60 dəfədən az döyünməsi kimi təyin edilə bilər. Bu, idmançılarda normal hesab edilən haldır.
um idmanla məşğul olmayan fərdlərdə bədənə kifayət qədər qan pompalaya bilməməsinə gətirib çıxarır. Ürəkdəki sinus düyününün kifayət qədər elektrik siqnalı verə bilməməsi səbəbiylə meydana gələn bu vəziyyət, elektrik cərəyanının bəzi hallarda sinirlərə yetərincə çata bilməməsindən də yarana bilər. Metabolik və ya endokrin problemlər də bradikardiyaya səbəb ola bilər. Yorğunluq, zəiflik, diqqəti cəmləməkdə çətinlik, əzələ spazmı, qəbizlik və çəki artımı kimi simptomlara səbəb olan bradikardiya insanın həyat keyfiyyətinin azalmasına səbəb olarsa, bradikardiya sinus düyün və ya atrioventrikulyar düyündən qaynaqlanırsa, mütləq müalicə edilməlidir. müalicə olunur.
Supraventrikulyar taxikardiya
Ürək döyüntüsünün son dərəcə sürətli olduğu supraventrikulyar taxikardiya olduqda, ürək yenidən daralmadan əvvəl qanla dolmur. Bədənə qan axınının yavaşlamasına səbəb olan bu vəziyyətin 4 əsas növü var:
Atrial fibrilasiya: Qulaqcıqlardakı elektrik fəaliyyətinə görə ürəyin normaldan daha sürətli döyünməsi olaraq təyin oluna bilən atrial fibrilasiya müvəqqəti ola bilər, müalicə edilmədikdə isə hücumlarla davam edərək qalıcı ola bilər. Bu vəziyyətdə ürək çatışmazlığı, laxtalanma (tromboemboliya) və insult kimi ciddi sağlamlıq problemlərinə səbəb ola bilər.
Qulaqcıqların çırpınması: Atrial fibrilasiyaya bənzər taxikardiyanın bu növündə ürək döyüntüləri daha ritmik olur. Ürəyin yuxarı hissəsində yerləşən kameralarda döyüntü çox sürətli, lakin müntəzəmdir. Ürək qulaqcıqlarında qeyri-müntəzəm elektrik cərəyanı nəticəsində yaranan bu narahatlıq öz-özünə keçə bilər və ya bəzi hallarda müalicə tələb edir.
Wolff-Parkinson – White sindromu: Elektrik aktivliyinin ürəyə keçirici yollarının pozulması nəticəsində yaranan bu pozğunluqda sinus düyünlərindən çıxan stimullar qulaqcıqlardan keçmədən birbaşa mədəciklərə ötürülür. AV qovşağı. Bəzi insanlarda heç bir problem yaratmayan bu diskomfort bəzilərində taxikardiyaya səbəb olur.
Ürək döyüntüsü, sinə ağrısı, qaralma, başgicəllənmə, nəfəs darlığı, huşunu itirmə, tərləmə və atrial fibrilasiya səbəbiylə nadir hallarda ürək dayanmasına səbəb ola bilər.
Paroksismal supraventrikulyar taxikardiya (PSVT): Ürəyin daralması üçün göndərilən elektrik fəaliyyəti anormal bir yol izlədiyi zaman meydana gələn PSVT, ürəyin çox sürətli döyünməsinə səbəb olur. Bir neçə dəqiqədən bir neçə saata qədər davam edə bilən OSVT varlığında, ürək dərəcəsi dəqiqədə 250-yə qədər yüksələ bilər. Sinə ağrısı, ürək döyüntüsü, narahatlıq, nəfəs darlığı kimi əlamətlərə səbəb olan bu vəziyyət çox vaxt infarktla qarışdırılır.
Ventriküllərdən yaranan taxikardiyalar
Ürək mədəciklərindən yaranan taxikardiyalar üç yerə bölünür:
Ventriküler taxikardiya: Anormal elektrik cərəyanı səbəbiylə ürəyin sürətli və nizamsız döyünməsi olaraq təyin edilə bilən mədəcik taxikardiyasının varlığında, yüksək ürək dərəcəsi ürək mədəciklərinin kifayət qədər dolmasına və ürəyin büzülməsinə imkan vermir. Sağlam insanlarda ciddi problem yaratmayan bu vəziyyət ürək xəstəliyi olan insanlarda təcili tibbi yardım tələb edir.
Ventriküler fibrilasiya: Mürəkkəb elektrik fəaliyyəti nəticəsində yaranan ventriküler fibrilasiya, bədənin ətrafına qan pompalamaq əvəzinə ürək mədəciklərinin titrəməsinə səbəb olur. Ürək xəstəliyi və ya ciddi travma nəticəsində inkişaf edən bu tip taxikardiya insanın ölümünə səbəb ola bilər. Buna görə də təcili müdaxilə tələb olunur.
Uzun QT sindromu (LQTS): Bu, insanın həyatını təhdid edə biləcək bir növ ürək pozğunluğudur. Ürəyin sürətli və nizamsız döyünməsinə səbəb olan bu vəziyyətə adətən genetik mutasiya səbəb olur. Həmçinin, anadangəlmə (anadangəlmə) ürək qüsurları kimi bəzi xəstəliklər LQTS-yə səbəb ola bilər.
