Mədə selikli qişasının iltihabına səbəb ola biləcək hər hansı bir vəziyyət qastritə səbəb ola bilər. Mədənin daxili divarını qoruyan selikli baryerin zəifləməsi və ya zədələnməsi mədənin həzm üçün istifadə etdiyi mədə şirəsinin mədə selikli qişasının zədələnməsinə və infeksiyalaşmasına səbəb olur.
Qastrit iki ümumi şəkildə baş verə bilər. Bunlar qəfil baş verən kəskin qastrit və ya zamanla yavaş-yavaş keçən xroniki qastritdir.
Bəzi hallarda qastrit xoralara və mədə xərçəngi riskinin artmasına səbəb ola bilər. Ancaq bir çox hallarda qastrit ciddi bir vəziyyət deyil və düzgün müalicə ilə tez sağalacaq.
Qastrit tez-tez mədə xorasına səbəb olan bakteriya növü ilə infeksiyanın birbaşa nəticəsidir. Bəzi ağrı kəsicilərin müntəzəm istifadəsi və həddindən artıq spirt istehlakı da qastritin inkişafına kömək edə bilər.
Bununla belə, bir sıra xəstəliklər və tibbi vəziyyətlər fərdin qastrit riskini, o cümlədən Crohn xəstəliyi və bədəndəki iltihab hüceyrələrinin sayının nəzarətsiz artması olan sarkoidoz riskini artıra bilər. Qastrit riskini artıran şərtlərə ilk növbədə bakterial infeksiya daxildir. Helicobacter pylori infeksiyası bütün dünyada insan infeksiyaları arasında ən çox rast gəlinən ştam olsa da, bu infeksiyaya yoluxmuş insanların yalnız kiçik bir qrupu qastrit və ya digər əlaqəli yuxarı mədə-bağırsaq pozğunluqlarını inkişaf etdirir.
Buna görə də tibb mütəxəssisləri hesab edirlər ki, bu bakteriyaya qarşı həssas olma səbəbləri irsi ola bilər və ya siqaret və pəhriz kimi həyat tərzi seçimlərindən qaynaqlana bilər.
Ağrı kəsicilərin müntəzəm istifadəsi qastritə səbəb ola bilər. Ağrı kəsicilər həm kəskin qastrit, həm də xroniki qastritə səbəb ola bilər, çünki ağrıkəsicilərin müntəzəm istifadəsi və ya dərmanların həddindən artıq dozası mədənin qoruyucu qişasında onun qorunmasına kömək edən mühüm maddənin miqdarının azalmasına səbəb ola bilər.
Mədə selikli qişası yaşla incəlməyə meyllidir. Bundan əlavə, yaşlı insanlarda Helicobacter pylori infeksiyası və ya otoimmün xəstəliklərə tutulma ehtimalı daha yüksəkdir, bu da qastrit riskini artırır. Alkoqol həddindən artıq spirt istifadəsi nəticəsində mədənin selikli qişasını qıcıqlandıra və aşındıra bilər, bu da mədəni həzm şirələrinə qarşı daha həssas edir. Həddindən artıq spirt istifadəsi kəskin qastritə səbəb olur.
Ağır cərrahiyyə, yaralanma, yanıqlar və ya ciddi infeksiyalar nəticəsində yaranan ağır stress kəskin qastritə səbəb ola bilər. Bədənin öz immun sisteminin mədə hüceyrələrinə hücumu autoimmun qastrit adlanan qastrit növünə səbəb ola bilər. Mədənin selikli qişasını təşkil edən hüceyrələr immunitet sistemi tərəfindən aşınır və mədənin qoruyucu baryerinin zəifləməsi müşahidə olunur.
Qastrit müalicəsi necədir?
Qastrit ümumiyyətlə heç bir dərman müalicəsinə ehtiyac olmadan vərdişlərindəki dəyişikliklər və qidalanma tədbirləri ilə müalicə edilə bilər. Bu dəyişikliklər yetərli olmadıqda müalicədə müxtəlif dərmanlar istifadə olunur.
- Qastritin müalicəsində ilk addım mədə qişasını qıcıqlandıran hər şeydən uzaq durmaqdır. Bu səbəbdən qəhvə, alkoqol və siqaretdən imtina edilməlidir.
- Semptomlar şiddətlidirsə, bir-iki gün yeməməyiniz faydalı ola bilər. Bir qayda olaraq, iştahsızlıq qastritin şiddətlənməsi dövründə baş verir.
- Semptomlar biraz daha yumşaqdırsa, asanlıqla həzm olunan yüngül qidalar kiçik yeməklərdə istehlak edilməlidir.
- Stresin yaratdığı qastrit hallarında meditasiya və ya mütərəqqi əzələlərin rahatlanması kimi rahatlama metodları faydalı ola bilər.
