Sağlam və balanslı bəslənməni çətinləşdirən həyat tərzi dəyişiklikləri ilə son illərdə qida əlavələrinin istifadəsində əhəmiyyətli artım olmuşdur. Ölkəmizdə və dünyada ən çox istifadə edilən qida əlavələrindən biri də balıq yağıdır.
Saysız-hesabsız sağlamlıq faydaları ilə omeqa 3 yağ turşularının ən yaxşı qaynağı olan balıq yağı, yağlı balıqlardan əldə edilən heyvan mənşəli bir yağdır. Tərkibində omeqa 3 yağ turşuları və D vitamini olan balıq yağı əlavələri həm uşaqlar, həm də böyüklər tərəfindən istifadə olunur. Normal şəraitdə, sağlam qidalanma prinsiplərinə əsasən, orqanizmə kifayət qədər omeqa 3 yağ turşusu daxil olmaq üçün həftədə 2-3 gün balıq istehlak edilməsi tövsiyə olunur. Ancaq dənizdən uzaq ərazilərdə yaşayanlar və ya balıq bişirməyi və ya istehlak etməyi sevməyənlər, həkim tövsiyəsi ilə balıq yağı əlavələrindən istifadə edə bilərlər.
Balıq yağı; Tuna, siyənək, skumbriya kimi balıqlardan əldə edilən və yüksək miqdarda omeqa 3 ehtiva edən qida əlavəsidir. Otaq temperaturunda maye halında mövcud olan balıq yağı həkim tövsiyəsi ilə hər yaşdan fərdlərin, xüsusən də uşaqların istifadə edə biləcəyi bir əlavədir.
Omeqa 3;
Koqnitiv funksiyalar,
Ürək-damar sağlamlığı,
Xərçəngin qarşısının alınması,
Bu, bir çox digər bədən funksiyaları üçün vacib və zəruri olan bir növ yağ turşusudur.
Omega 3 çatışmazlığının səbəbi nədir?
Xüsusilə beyin və sinir sistemində mühüm funksiyaları olan omeqa 3 çatışmazlığında.
- Öyrənmə əlilliyi,
- Unutqanlıq,
- Dəri xəstəlikləri,
- Uşaqlarda böyümə geriliyi,
- Sümük və oynaq xəstəlikləri,
- Xolesterin,
- Xərçəng kimi bir çox sağlamlıq probleminə tutulma ehtimalı artır.
Bunlardan qorunmaq üçün omeqa 3 yağ turşuları sağlam və balanslı qidalanma ilə orqanizmə qəbul edilməli, bu mümkün deyilsə həkimlə məsləhətləşərək balıq yağı əlavələrindən istifadə edilməlidir.
Balıq yağının faydaları
Balıq yağının uşaqlar və böyüklər üçün çoxlu sağlamlıq faydaları olduğu hamıya məlumdur. Bu səbəbdən balıq yağı mövzusu bir çox insan tərəfindən tez-tez soruşulur. Balıq yağı uşaqlarda sağlam böyümə və inkişafı təmin etməklə yanaşı, bilişsel inkişaf və yetkinliyə də mühüm təsir göstərir. Yetkinlərdə omeqa 3 yağ turşularının bir çox xəstəlikdən qorunmasında ciddi əhəmiyyəti var.
Balıq yağı faydaları kimi təsirlərdən bəziləri aşağıdakılardır:
- Ürək-damar xəstəliklərindən qoruyur
Balıq yağında olan Omeqa 3 qanda xolesterin səviyyəsini tarazlaşdırmağa və damar quruluşunu qorumağa kömək edir. Bu təsiri ilə balıq yağı əlavəsi ateroskleroz (damarların sərtləşməsi), yüksək xolesterin, infarkt və insult kimi xəstəliklərdən qorunmağa kömək edir. Ürəkdəki aritmiya (aritmiya), hipertoniya, ateroma lövhələrinin əmələ gəlməsi və hipertrigliseridemiya kimi problemlərə qarşı da qoruyucudur. - Koqnitiv funksiyaları gücləndirir
İnsanlar yaşlandıqca zehni funksiyalar yavaşlayır və demans (unutqanlıq) görünməyə başlayır və Alzheimer kimi neyrodegenerativ xəstəliklərin inkişaf ehtimalı artır. Bununla belə, müntəzəm olaraq balıq istehlak edən və ya balıq yağı əlavələrindən istifadə edən insanlarda idrak funksiyalarının qocalıqda daha yavaş azaldığını göstərən araşdırmalar var. Bu səbəblə yaddaşı yaxşılaşdırmaqda da təsirli olan balıq yağı xüsusilə yaşlılıqda həkim nəzarətində istifadə edilə bilər. - Sümük Sağlamlığını Dəstəkləyir
Yaşlanma ilə kalsium və D vitamini çatışmazlığı və kollagen istehsalının azalması insanlarda sümük itkisinə səbəb olur. Məlumdur ki, müəyyən edilmiş vitamin və mineralların adekvat qəbulu ilə yanaşı, balıq yağı əlavəsi sümük sağlamlığını dəstəkləməkdə təsir göstərir. - Qaraciyərin yağlanmasının qarşısını alır
Yağlı qaraciyər xəstəliyi yüksək yağ istehlakına və ya piylənməyə əsaslanan pəhriz vərdişləri səbəbindən inkişaf edə bilər. Proqressiv yağlı qaraciyər qaraciyərin funksiyasını pozaraq sirroza qədər irəliləyəcək ciddi xəstəliklərə səbəb ola bilər. Xüsusilə alkoqolsuz yağlı qaraciyər xəstəliyi zamanı omeqa 3 yağ turşularının ən yaxşı qaynağı olan balıq yağının istifadəsi xəstəliyin sağalmasına və qaraciyərin fəaliyyətini dəstəkləməyə kömək edir. - İltihabı azaldır
İltihab immunitet sisteminin infeksiyalara reaksiyası nəticəsində baş verir. Bu, müdafiə sisteminin təbii reaksiyası olsa da, bəzi xroniki infeksiyalarda, romatoid artrit, allergiya və otoimmün xəstəliklər kimi xəstəliklərdə ağır mənfiliklərə səbəb ola bilər. İltihabı aradan qaldırmağa kömək edən balıq yağı, bu cür xəstəliklərdə şikayətləri azaltmaq, həyat keyfiyyətini artırmaq kimi müsbət təsirlər təmin edərək, dərman asılılığını azaldır. - Göz Sağlamlığını Qoruyur
Göz sağlamlığına təsirləri bilinən omeqa 3 yağ turşularının göz xəstəliklərinin, xüsusən də qocalığa bağlı makula degenerasiyasının qarşısını aldığı bilinir. Bununla belə, kifayət qədər omeqa 3 almayan fərdlərin göz xəstəliklərinə tutulma ehtimalı daha yüksəkdir. Bu səbəblə müntəzəm balıq istehlak etməyən fərdlərdə göz sağlamlığını qorumaq üçün balıq yağı əlavələrindən istifadə edilə bilər.
Balıq yağı necə istifadə olunur?
Balıq yağı bir çox insanlar tərəfindən uzun illər istifadə edilən ümumi bir pəhriz əlavəsidir. Bir çox formada istehsal olunan balıq yağı bazarda kapsul, çeynənən həb, balıq yağı həbləri kimi müxtəlif formalarda tapıla bilər. Uşaqlar üçün daha əyləncəli olması üçün balıq yağı çeynənən gellərdə də istehsal olunur. Bunlardan hansına üstünlük verəcəyiniz və ya sizin və ya uşağınızın balıq yağı əlavəsinə ehtiyac olub olmadığı barədə həkiminizlə məsləhətləşə bilərsiniz. Bütün qida əlavələrində olduğu kimi, balıq yağı da şüursuz şəkildə istifadə edilməməsi lazım olan bir məhsuldur.
Balıq yağı istifadə edənləri maraqlandıran digər bir məsələ isə balıq yağının kökəlmənizə səbəb olub-olmadığı sualının cavabıdır. Balıq yağı kapsulalarında olan yağ, bir gündə qəbul etdiyimiz kalori ilə müqayisədə çox kiçik bir miqdardır. Bu səbəbdən kalorili dəyərə malik olsa da, kökəlməyə səbəb olacaq təsir yaratmaq mümkün deyil. Əksinə, bəzi araşdırmalar göstərir ki, omeqa 3 qəbulu arıqlamaq və pəhriz saxlamaq istəyən fərdlərdə arıqlamağı sürətləndirir. Bununla belə, pəhriz vasitəsilə kifayət qədər omeqa 3 qəbul edən fərdlərdə balıq yağı əlavələrinin istifadəsində tələbi aşmaq mümkün ola bilər. Bu vəziyyətdə inkişaf edə biləcək mənfi təsirlərdən qorunmaq üçün balıq yağı qəbul etməzdən əvvəl həkiminizlə məsləhətləşməlisiniz.
